Ο Ατατούρκ για τη Θράκη

Δήλωση του Μουσταφά Κεμάλ (Ατατουρκ) για τη "Δυτική Θράκη" κατά τη συνέντευξη τύπου της 16/17-1-1923 στη Νικομήδεια (İzmit)

"Είναι ανάγκη να σκεφτούμε αν το να περάσει η Δυτική Θράκη στα χέρια μας αποτελεί δύναμη ή αδυναμία. Κατ'εμέ αυτό αποτελεί αδυναμία. Στα βόρεια της Δ. Θράκης είναι η Βουλγαρία, στα νότια η θάλασσα, στα δυτικά η Ελλάδα. Κατ'αυτόν τον τρόπο, η χώρα αυτή εκτείνεται ευθέως ανάμεσα σε δύο εχθρικές χώρες. Η δύναμη που θα χρειάζεται για να εξασφαλίσουμε εκείνο το μέρος θα είναι μεγαλύτερη από το κέρδος που μπορούμε να αποκομίσουμε από εκεί. Από απόψεως ευημερίας της μητέρας πατρίδας οφείλουμε να εγκαταλείψουμε τη Δυτική Θράκη. Διάφορες απόψεις που προωθούνται, όπως αυτές περί αυτονομίας, δεν μπορεί να είναι παρά εφήμερου χαρακτήρα. Η πραγματική λύση του ζητήματος είναι να περάσει το μέρος αυτό στα χέρια της Ελλάδας. Ταυτόχρονα θα αποτελεί μια διαρκή βάση διαμάχης μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας.

Garbi Trakya'nın bize geçmesi kuvvet midir, zaaf mıdır, bunu düşünmek icap eder. Benim noktai nazarıma göre zaaftır. Garbi Trakya'nın şimalinde Bulgaristan, cenubunda deniz, garbında Yunanistan vardır. Bu arazi bu suretle iki düşman arazisine doğru uzanmıştır. Orasını elde tutmak için sarfolunacak kuvvet, oradan elde edilecek istifadeye tekabül etmez. Anavatanın selameti noktai nazarından Garbi Trakya'dan sarfınazar etmek lazımdır. Garbi Trakya hakkında muhtariyet vesair suretle ortaya atılan nazariyat muvakkat mahiyete haizdir. Meselenin hakiki olarak çarei halli, burasım Yunanistan'a bırakmaktır. Aynı zamanda Bulgarlar ile Yunanlılar arasında daimi bir niza [çekişme] zemini olacaktır."

από τη μελέτη του Baskın Oran, Türk Yunan ilişkilerinde Batı Trakya sorunu, Mülkiyeliler Birliği Vakfı Yayınları, Ankara, 1986, s. 159