Τα Σεπτεμβριανά αλλιώς;

Η σειρά εκδηλώσεων που συνδιοργάνωσαν ο Οργανισμός Πολιτισμού Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων, η Οικουμενική Ομοσπονδία Κωνσταντινουπολιτών

του Θοδωρή Ασβεστόπουλου: Η σειρά εκδηλώσεων που συνδιοργάνωσαν ο Οργανισμός Πολιτισμού Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων, η Οικουμενική Ομοσπονδία Κωνσταντινουπολιτών και ο Μορφωτικός Σύνδεσμος Μακροχωρίου, έκλεισαν με την ομιλία – συζήτηση με θέμα «Η κατάσταση των μη-Μουσουλμανικών Κοινοτήτων μετά από τις εκλογές της 7/6/2015 στην Τουρκία», στην οποία συμμετείχαν ο Καθηγητής Κοινωνικής Ιστορίας και Διευθυντής του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πανεπιστημίου Μπαχτσεσεχίρ Τζενγκίζ Ακτάρ, ο δικηγόρος – εκδότης Φώτης Μπενλίσοϊ, και ο καθηγητής του Πολυτεχνείου Νίκολαος Ουζούνογλου.

Όπως δήλωσε στο ΚΑΝΑΛΙ 1 ο Τζενγκίζ Ακτάρ, μέχρι πριν από δέκα χρόνια στην Τουρκία των θέμα των Σεπτεμβριανών ήταν ταμπού, σήμερα όμως αυτό έχει αλλάξει σε σημαντικό βαθμό. «Τα τελευταία χρόνια υπάρχει ενημέρωση και οι νέοι ειδικά αρχίζουν να μαθαίνουν. Παράλληλα εκτιμώ ότι και οι εκδηλώσεις που γίνονται στην Ελλάδα έχουν διαφορετικό χαρακτήρα. Η συζήτηση, η απόκτηση περισσότερων γνώσεων και όλη αυτή η προσπάθεια των συνεδρίων μειώνουν τα σκοτεινά σημεία των γεγονότων του Σεπτέμβρη του 1955. Όλα αυτά βοηθούν περισσότερο στην ανακάλυψη της ιστορικής αλήθειας», είπε ο κ. Ακτάρ.

Στη συνέχεια όμως παραδέχθηκε πως βέβαια από μόνο του αυτό δεν φτάνει, τονίζοντας ότι το δεύτερο πιο σημαντικό βήμα είναι να υπάρξει η αποζημίωση, η αποκατάσταση και η θεραπεία των αδικιών που υπέστη η ελληνική κοινότητα της Κωνσταντινούπολης. Ο Τούρκος καθηγητής πάντως έκανε σαφές πως είναι ένα βήμα προόδου το γεγονός ότι οι ιστορικοί δεν δέχονται πλέον να γράψουν την ιστορία όπως την επιβάλλει το κράτος.

Ο δικηγόρος – εκδότης Φώτης Μπελίνσοϊ είπε ότι τα τελευταία δέκα με δεκαπέντε χρόνια έχει δημιουργηθεί στην Τουρκία ένα ρεύμα για ενημέρωση σχετικά με τις μη μουσουλμανικές μειονότητες εν γένει και όχι μόνο με τους Έλληνες της Κωνσταντινούπολης, σε θέματα που ενδιαφέρουν την «ξεχασμένη» ιστορία, που έχει να κάνει με πολλούς παράγοντες, όπως το θέμα της ευρωπαϊκής ενταξιακής πορείας και η άνοδος του κουρδικού κινήματος. «Και οι δύο αυτοί παράγοντες ήταν αφορμές που έθιξαν τέτοια ζητήματα, που έχουν να κάνουν με εθνικισμούς, μειονότητες και εθνικές ταυτότητες. Είναι ένα κομμάτι της τουρκικής κοινωνίας που έχει αρχίσει ήδη να αγκαλιάζει αυτά τα θέματα, οι ίδιοι οι Τούρκοι όχι μόνο τα παρακολουθούν αλλά κάνουν και εκδηλώσεις, εκδίδουν βιβλία, δεν είναι δηλαδή ένα ξένο θέμα αλλά ένα δικό τους θέμα», δήλωσε στο ΚΑΝΑΛΙ 1 ο κ. Μπελίνσοϊ.

Σε ερώτηση μας για το σημαντικό ζήτημα των βακουφίων σημείωσε ότι είχαν γίνει κάποια θετικά βήματα την δεκαετία του 2000, αλλά τώρα παρατηρείται μία οπισθοχώρηση. «Ένα βασικό θέμα για τα βακούφια ήταν οι εκλογές. Εδώ και δύο χρόνια έχουν καταργηθεί οι εκλογές για ανάδειξη των διοικήσεων, πράγμα που σημαίνει ότι τα βακούφια μπορεί να πάνε στο τουρκικό δημόσιο. Αν δεν λυθεί αυτό το ζήτημα για αρχή δεν θα μπορούν να λυθούν και τόσα άλλα ζητήματα. Υπάρχουν και θέματα των ακινήτων που ανήκουν σε μέλη μη μουσουλμανικών μειονοτήτων και αυτό δεν είχε να κάνει τόσο με μειονοτικά δικαιώματα. Απελευθερώθηκαν κάποια ακίνητα που είχαν περάσει στο δημόσιο αλλά δεν ήταν τμήμα της αγοράς ακινήτων και μπήκαν στη συνέχεια σε αυτή την αγορά. Έχουν επιστραφεί κάποια ακίνητα αλλά όχι σε πολύ σημαντικό βαθμό, γιατί υπάρχουν τρομερές γραφειοκρατικές δυσκολίες» εξήγησε ο κ. Μπελίνσοϊ, τονίζοντας ότι αυτό το θέμα έχει μείνει στο σημείο από το οποίο ξεκίνησε.

Ο καθηγητής Νίκος Ουζούνογλου, πρόεδρος της Οικουμενικής Ομοσπονδίας Κωνσταντινουπολιτών (Οι.Ομ.Κω) αναφέρθηκε στο μνημόσυνο που έγινε την Κυριακή 6 Σεπτεμβρίου για πρώτη φορά σε εκκλησία στην Κωνσταντινούπολη για τα θύματα των Σεπτεμβριανών και στην εκδήλωση που ακολούθησε. «Ήταν η πρώτη φορά που έγινε εκδήλωση για την επέτειο αυτή με τη συμμετοχή ενός φορέα εκπατρισμένων Κωνσταντινουπολιτών. Μιλήσαμε ανοικτά, όπως μιλάμε και στην Αθήνα, χωρίς φόβο και πάθος, είπαμε όλες τις αλήθειες και ο ίδιος επικεντρώθηκα στο ζήτημα των αναγκών της αποκατάστασης και τις συγκεκριμένες προτάσεις που έχουμε κάνει στην τουρκική κυβέρνηση να προβεί σε ουσιαστικά μέτρα αποκατάστασης και θεραπείας της ελληνικής κοινότητας της Πόλης», δήλωσε ο πρόεδρος της Οι.Ομ.Κω. Στην εκδήλωση της Κωνσταντινούπολης μίλησε ο διαπρεπής δημοσιογράφος Ραντβάν Ακάρ, ο οποίος την δεκαετία του 1990 ήταν ο πρώτος που έγραψε για τις απελάσεις του 1964, ενώ μέσω διαδικτύου μίλησε ο κ. Σαμίρ Μακγκιονούλ από το Στρασβούργο, ο οποίος έχει μελετήσει την πορεία της ελληνικής μειονότητας μετά το 1923.

«Ο φόβος για αυτά τα θέματα – ταμπού υποχωρεί σε αρκετό βαθμό. Τα Σεπτεμβριανά έλαβαν χώρα σε μία εποχή που δεν θα μπορούσαν να αποδειχθούν, αλλά οι φωτογραφίες του Δημήτρη Καλούμενου που αποκάλυψαν τι έγινε, έπαιξαν πολύ σημαντικό ρόλο στην διάσωση της αλήθειας. Οι εξελίξεις πάντως είναι σήμερα πολύ ανησυχητικές κυρίως με το κουρδικό το οποίο εισέρχεται σε μία συγκρουσιακή φάση και όταν επικρατεί μία τέτοια κατάσταση τότε και τα δικαιώματα άλλων μειονοτήτων πέφτουν σε δεύτερη μοίρα», εκτίμησε ο κ. Ουζούνογλου. Παρ’ όλα αυτά ξεκαθάρισε ότι η Οικουμενική Ομοσπονδία Κωνσταντινουπολιτών συνεχίζει τη σταθερή στρατηγική της, τη διεκδικητική, στηριζόμενη στο διεθνές δίκαιο, στις διεθνείς συμβάσεις, στο δικαίωμα του ανθρώπου με πολύ απλό και καθαρό λόγο, προβάλλοντας την ανάγκη για αποκατάσταση και θεραπεία, απαγκιστρωμένη από κηδεμονίες που γίνονται συνήθως για αλλότρια συμφέροντα από τα δικαιώματα του ανθρώπου.